Upadłość przedsiębiorcy

Jeżeli przedsiębiorca przewiduje, że w najbliższym czasie nie będzie w stanie regulować wymagalnych zobowiązań lub już przestał je płacić – to już jest czas, by zacząć działać. Ograniczenia związane z epidemią koronawirusa, nie chronią go na dzień dzisiejszy przed odpowiedzialnością. Podstawą do ogłoszenia upadłości jest niewypłacalność, o której piszemy tutaj.

Niewypłacalność- Dłużnik ma obowiązek zgłosić wniosek o ogłoszenie upadłości w terminie 30 dni od dnia, w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości – czyli dnia, w którym stał się niewypłacalny. Przez niewypłacalność należy rozumieć utratę możliwości regulowania zobowiązań. Uznaje się, że ma ona miejsce wówczas, gdy opóźnienia w spłacie przekraczają trzy miesiące. Dłużnik musi mieć co najmniej dwóch wierzycieli. Zasadniczo posiadanie tylko jednego wierzyciela może uniemożliwić ogłoszenie upadłości firmy.

Sąd oddali wniosek o upadłość firmy, jeżeli zaległości finansowe przedsiębiorstwa są jedynie przejściowe, np. wynikają z braku otrzymania płatności od kontrahenta.

Wobec tego kiedy mam złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości. Nie jest to odpowiedź jednoznaczna. Prawo upadłościowe reguluje w art.11 obie przesłanki do ogłoszenia upadłości. Dłużnik jest niewypłacalny, jeżeli utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Domniemywa się, że dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące. Dłużnik jest niewypłacalny także wtedy, gdy jego zobowiązania pieniężne przekraczają wartość jego majątku, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące.

Upadłość to ostateczność. Warto przeanalizować z księgową oraz prawnikiem możliwe wsparcie ze strony Państwa jakie pojawiło się w związku z tarczą antykryzysową. Na temat tarczy piszemy szerzej tutaj. Nie mniej jednak należy rozważyć możliwość restrukturyzacji, która daje szansę na kontynuację działalności. Celem restrukturyzacji jest zawarcie układu z wierzycielami i spłata zobowiązań wobec nich, zgodnie z ustalonym planem i w określonej wysokości. Jeżeli struktura naszych wierzycieli pozwala na restrukturyzację, to warto ten proces przeprowadzić. Warto jednak pamiętać, że do układu nie wchodzą wierzyciele zabezpieczeni rzeczowo. Restrukturyzacja nie obejmuje też wierzytelności, wynikających ze stosunku pracy. Wyjątków jest wiele i dlatego każdą sytuację należy przeanalizować indywidualnie.

W związku z uchwaleniem przez Sejm pakietu 3 ustaw pomocowych dla przedsiębiorców przedstawiamy kolejno odpowiedzi na pytania dotyczące tarczy antykryzysowej oraz inne pytania jakie zadają Nam Nasi Klienci w dobie kryzysu związanego z pandemią Covid-19.

Czy można rozwiązać umowę powołując się na art. 357(1) KPC ( nadzwyczajne okoliczności )?

Nie. Regulacja ta daje przedsiębiorcy jedynie prawo do rozpoczęcia rozmów z kontrahentem. Na podstawie art. 357(1) kpc umowę rozwiązać może jedynie Sąd. Sąd może także zdecydować o zmniejszeniu wysokości świadczenia. Powołując się na przedmiotowy przepis przy negocjacjach należy pamiętać, iż Sąd nigdy nie zwolni z całości świadczenia lub nie orzeknie o rozwiązaniu umowy jeżeli takie rozwiązanie będzie krzywdzące dla strony.

Przedsiębiorcy i ich pracownicy – jakie zasady obowiązują w obliczu koronawirusa?

Należy pamiętać, iż pracodawca nie ma obowiązku wysyłania pracowników do pracy zdalnej w domu czy innym bezpiecznym dla niego miejscu. Z drugiej strony, pracodawca ma obowiązek zadbać o bezpieczeństwo swoich pracowników i to pod groźbą odpowiedzialności karnej za narażenie ich na niebezpieczeństwo. Jest zobowiązany do zorganizowania miejsca pracy w taki sposób aby odległość miedzy pracownikami wynosiła 1,5 m oraz ma obowiązek zapewnić płyny dezynfekujące i maseczki ochronne.

Należy także pamiętać o tym, iż pracodawca może wysłać pracownika jedynie na zaległy urlop wypoczynkowy. Do wykorzystania bieżącego urlopu czy skorzystania z urlopu bezpłatnego w żadnym razie zmusić pracownika nie można.

Pracownikowi nie można zmniejszyć pensji ani go zwolnić.

Zwolnienie z ZUS za okres 1.03.2020-31.05.2020 r.

Kto może ubiegać się o zwolnienie? Każdy przedsiębiorca kto spełnia poniższe wymagania:

• prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą;
• wykonywał działalność przed dniem 1 lutego 2020 r.;
• jest mikroprzedsiębiorcą w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców ( zatrudniał nie więcej niż 9 osób);
• nie korzystał z innych form pomocy dla przedsiębiorców przewidzianych w art. 15g oraz art. 15zq ustawy;
• osiągnął przychód ( nie dochód!!!) z prowadzenia pozarolniczej działalności uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym został złożony wniosek o zwolnienie z tytułu nieopłaconych składek nie wyższy niż 300% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w 2020 r. czyli ok 15. 600 zł.

Osoby opłacające składki tylko za siebie mogą skorzystać ze zwolnienia o ile spełniają kryterium limitu przychodów, rozumianego, jako wartość sprzedaży bez podatku VAT. Jeżeli ZUS za marzec został opłacony należy składać wniosek o zwolnienie za kwiecień i maj. Wówczas prawdopodobnie będzie brany pod uwagę przychód za marzec. Możliwe, że będzie można złożyć wniosek za dwa miesiące, np. kwiecień maj i udokumentować przychód na podstawie miesiąca kwietnia. Tu jednak musimy poczekać na wytyczne ZUS.

Wnioski są już dostępne na stronie ZUS.

Co daje nam restrukturyzacja?

Przepisy prawa wyróżniają cztery różne postępowania restrukturyzacyjne. Zawsze należy przeanalizować sytuację firmy pod kątem konkretnego rozwiązania. Otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego przez sąd daje przede wszystkim ochronę przed postępowaniami komorniczymi. Ponadto nie płaci się zobowiązań, powstałych przed otwarciem postępowania.

Te zobowiązania w drodze układu z wierzycielami, mogą zostać istotnie zmniejszone, poprzez ich redukcję, odroczenie terminu płatności, rozłożenie na raty czy zastosowanie wszystkich tych środków. Rozwiązań jest wiele. Restrukturyzacja polega na rozmowach i negocjacjach pomiędzy dłużnikiem a wierzycielami.

Jak wygląda odpowiedzialność członków zarządu w obliczu epidemii koronawirusa?

Zacznijmy od tego, że obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości w terminie spoczywa na każdym z członków zarządu spółki. Powoływanie się na fakt, że nie ma się samodzielnej reprezentacji, nie zwalnia wcale członka zarządu z takiego obowiązku, również w czasie epidemii.

Powoływanie się na epidemię koronawirusa jako przyczynę niezłożenia wniosku w terminie, może być skuteczne tylko dla tego członka zarządu, który zachorował i jest hospitalizowany. Wówczas istnieją obiektywne przesłanki, uniemożliwiające mu działanie. Jednak z całą pewnością nie dotyczy to członka zarządu przebywającego na kwarantannie domowej. Nic nie stoi na przeszkodzie, by w takiej sytuacji skorzystał z profesjonalnej pomocy kancelarii prawnej. Jeśli zarząd jest wieloosobowy, członkowie zarządu nie mogą powoływać się na fakt, że jeden z nich był chory i przebywał w szpitalu z uwagi na fakt, iż każdy z członków zarządu ma nie tylko prawo ale i obowiązek podjąc tego typu działania.

Na dzień dzisiejszy nie znamu przyszłych interpretacji sądów w kontekście epidemii koronawirusa, dlatego trzeba zachować należytą staranność i dochowywać terminów oraz podejmować działania, przewidziane przepisami prawa upadłościowego i restrukturyzacyjnego.

Jak wygląda sytuacja osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą?

W myśl nowych przepisów, które weszły w życie 24 marca 2020 roku, prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą są traktowani przy upadłości jak konsumenci. To istotna zmiana dotychczasowych uregulowań prawnych. Mogą zatem zamknąć działalność gospodarczą, a następnego dnia złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości konsumnckiej. Oczywiście osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą i tak ponoszą odpowiedzialność w ramach majątku osobistego.

Niewypłacalność, spowodowana utratą przychodów w związku z epidemią koronawirusa, będzie z pewnością istotną przesłanką przemawiającą na korzyść osoby, składającej wniosek o ogłoszenie upadłości.

W jakim celu mam ogłaszać upadłość firmy

Ogłoszenie upadłości to zarówno prawo jak i obowiązek wynikający z prawa upadłościowego. Umożliwia wyjście z kłopotliwej sytuacji finansowej gdy nie ma już żadnej szansy dla Naszego biznesu. Brak złożenia wniosku może mieć poważne konsekwencje finansowe, wynikające chociażby z art. 299 ksh odpowiedzialność subsydiarną za zobowiązania spółki. Przepisy prawa przewidują także inne konsekwencje tkj. możliwość orzeczenie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej czy nawet konsekwencje karne. Złożenie w terminie wniosku o ogłoszeniu upadłości chroni zarząd przed potencjalną odpowiedzialnością wynikającą z długów spółki.

Kiedy mam złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości.

Nie jest to odpowiedź jednoznaczna. Terminu należy pilnować. Jest to co do zasady 30 dni od daty wystąpienia jednej z przesłanek wskazanej w art. 11 ustawy Prawo upadłościowe. W chwili obecnej trwają prace Rządu nad wydłużeniem tego terminu do 3 miesięcy od daty zakończenia stanu epidemii.

Kto ma przygotować wniosek o upadłość?

Treść wniosku oraz dokumentów towarzyszących określa ustawa prawo upadłościowe. Z uwagi na obszerność wniosku oraz konieczność przygotowania wewnętrznych dokumentów zalecamy profesjonalną kancelarią, która pomoże przygotować wniosek. Wniosek obarczony brakami formalnymi nie powoduje żadnych skutków. Nie zwalnia więc z odpowiedzialności.

Jaki jest koszt wniosku o ogłoszenie upadłości?

Koszt opłaty sądowej wynosi 1000 zł, a zaliczki na poczet tymczasowego nadzorcę sądowego, która uiszczana jest wraz z wnioskiem w wysokości jednokrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w trzecim kwartale roku poprzedniego, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, na chwilę obecną to kwota 5148,07 zł. Do tego dochodzi koszt przygotowania wniosku, wg ustaleń z przygotowującym wniosek.

Czy majątek wystarczy na ogłoszenie upadłości?

Konieczna będzie weryfikacja, czy posiadany majątek pozwoli na zaspokojenie kosztów prowadzenia postępowania upadłościowego. Profesjonalny doradca restrukturyzacyjny już na etapie przygotowania wniosku powinien zweryfikować, czy majątek wystarczy na pokrycie kosztów. Także od tymczasowego nadzorcy sądowego można uzyskać informację, czy majątek będzie wystarczający i dokonać w razie czego stosownej dopłaty do przyszłej masy upadłości.

Nawet jeśli majątek będzie niewystarczający to terminowe złożenie wniosku może mieć istotne znaczenie dla późniejszej odpowiedzialności osoby zarządzającej.